Czym jest opieka skoncentrowana na rodzinie (Family-Centered Care)?

Medycyna skoncentrowana na rodzinie opiera się na przekonaniu, że w leczenie i opiekę nad dzieckiem w szpitalu powinna być zaangażowana cała rodzina. A sukces młodego pacjenta walczącego z chorobą w dużej mierze zależy od wsparcia jego najbliższych.

Główne zasady opieki skoncentrowanej na rodzinie

  • Wymiana informacji jest otwarta, obiektywna i jednoznaczna.
  • Szacunek i uwzględnianie różnic, tradycji kulturowych i językowych oraz priorytetów opieki.
  • Partnerstwo i współpraca: uzasadnione medycznie decyzje, które najlepiej odpowiadają potrzebom, wartościom i możliwościom wszystkich uczestników, są podejmowane wspólnie przez wszystkich uczestników, w tym rodziny, na wybranym przez nich poziomie.
  • Pomoc w kontekście rodziny i społeczeństwa: bezpośrednia pomoc medyczna i podejmowanie decyzji dotyczących dziecka odbywa się w kontekście rodziny, domu, szkoły, codziennych czynności i jakości życia w społeczeństwie.
  • Negocjacje: pożądane wyniki planowania opieki są elastyczne.

Filary działania zgodne z Family-Centered Care

  • Koncentracja na rodzinie jako głównym zasobie dziecka w walce z chorobą.
  • Rozpoznanie potrzeby dziecka i jego rodziny w zakresie wymaganego wsparcia materialnego i emocjonalnego.
  • Stała komunikacja lekarzy z członkami rodziny.
  • Zapewnienie rodzinie wyczerpujących informacji o stanie zdrowia dziecka.
  • Aktywny udział rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia dziecka.
  • Uczenie rodziców, jak opiekować się dzieckiem po zakończonym leczeniu szpitalnym.

Korzystny wpływ na pacjenta i rodziny

1. Obecność rodziny podczas zabiegów medycznych zmniejsza niepokój dziecka i rodziców. Badania pokazują, że kiedy rodzice mają pełną wiedzę na temat leczenia, szybciej podejmują decyzje, nie zwlekają z zabiegiem. Dzieci, których matki były zaangażowane w opiekę po wycięciu migdałków, szybciej wracały do zdrowia i były wypisywane ze szpitala / oddziału wcześniej niż dzieci, których matki nie uczestniczyły w opiece.

 

2. Seria badań nad poprawą jakości FCC wykazała, że dzieci, których rodzice byli obecni i pomagali w ocenie i leczeniu bólu po operacji, mniej płakały, były spokojniejsze i wymagały podawania mniejszej ilości leków.

 

3. Indywidualne wsparcie zwiększa poczucie pewności rodziców i zdolność rozwiązywania problemów. Respondenci zauważyli, że tego typu wsparcia nie można udzielić w żaden inny sposób. Wsparcie rodzinne może pozytywnie wpłynąć na zdrowie psychiczne matek dzieci z chorobami przewlekłymi.

Korzyści dla medyków

  • Usprawnienie procesu podejmowania decyzji klinicznych w oparciu o lepsze informacje i procesy współpracy.
  • Zwiększona  kontrola, gdy plan opieki jest opracowywany wspólnie z rodzinami.
  • Lepsze zrozumienie mocnych stron rodziny i możliwości opiekuńczych.
  • Efektywniejsze i skuteczniejsze wykorzystanie czasu pracy, w tym obchody zorientowane na pacjenta i rodzinę.
  • Efektywniejsze wykorzystanie zasobów opieki zdrowotnej (np. więcej opieki domowej, mniej niepotrzebnych hospitalizacji i wizyt w izbie przyjęć, skuteczniejsze wykorzystanie opieki profilaktycznej).
  • Środowisko pracy, które zwiększa satysfakcję zawodową, zarówno w praktyce stacjonarnej, jak i ambulatoryjnej.
  • Poprawa bezpieczeństwa pacjentów dzięki współpracy ze świadomymi i zaangażowanymi pacjentami i ich rodzinami.
  • Okazja, aby dowiedzieć się od rodzin, jak faktycznie działają systemy opieki, a nie tylko jak powinny działać.

Kluczowe elementy opieki zorientowanej na rodzinę

1. Uznanie przez instytucje ochrony zdrowia faktu, że rodzina jest ważnym kontekstem życia dziecka, co oznacza zmiany w systemie ochrony zdrowia i roli personelu medycznego.

 

2. Wdrożenie podejścia zorientowanego na rodzinę na wszystkich poziomach: zarówno w placówkach medycznych i profilaktycznych, jak i na poziomie społeczności i de facto rodziny, co będzie obejmowało zarówno indywidualną opiekę nad dziećmi, jak i opracowanie, wdrożenie i ocenę działań programowych, które przyczyniłyby się do jego skutecznego wdrożenia FCC na wszystkich poziomach systemu ochrony zdrowia.

 

3. Dzielenie się pełnymi i bezstronnymi informacjami między rodzinami a pracownikami służby zdrowia.

 

4. Kształtowanie polityki i praktyki instytucji opieki zdrowotnej w oparciu o uznanie i poszanowanie różnorodności kulturowej, etnicznej, rasowej, religijnej, społecznej, ekonomicznej, edukacyjnej.

 

5. Wdrażanie kompleksowych polityk i programów, uwzględniających różne metody interakcji z rodzinami, które zapewniłyby rozwój, szkolenie, wsparcie emocjonalne, społeczne i finansowe w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb rodzin.

 

6. Zachęcanie do wzajemnego wsparcia między rodzinami z podobnymi problemami oraz tworzenie odpowiednich organizacji publicznych lub rodzinnych oraz sieci społecznych.

 

7. Zapewnienie, aby systemy opieki zdrowotnej i wsparcia w społecznościach, placówkach opiekuńczych i domach dla dzieci ze specjalnymi potrzebami były elastyczne, dostępne i kompleksowe w odpowiedzi na zróżnicowane potrzeby rodzin.

 

8. Oceniając dzieci i ich rodziny, ważne jest, dostrzeżenie ich szerokiego zakresu mocnych i słabych stron, emocji i aspiracji, a także potrzebę specjalistycznych usług oraz wsparcia zdrowotnego i społecznego. Elementy opieki zorientowanej na rodzinę opierają się na zasadach, które mają na celu promowanie większego samostanowienia rodziny, zdolności do podejmowania decyzji, samokontroli i samorealizacji. Takie podejście zapewnia leprze poszanowanie praw i możliwości rodziny.

1 czerwca 2022 roku odbyła się konferencja „Aby rodzina mogła być razem. Rola bliskości rodziny w czasie pobytu dziecka w szpitalu”.