Ultradźwięki stosowane w tej metodzie przekazywane są do ciała pacjenta przy pomocy specjalnych głowic o różnej częstotliwości. W badaniach diagnostycznych używa się częstotliwości od 2 do 20 megaherców. Im wyższa częstotliwość tym większa rozdzielczość obrazu, ale mniejsza penetracja. U dzieci, zwłaszcza tych młodszych, ze względu na dość niewielki zakres badania możemy stosować wyższe częstotliwości, uzyskując dzięki temu doskonałą rozdzielczość obrazów narządów wewnętrznych, nie tylko powierzchownych, ale także znajdujących się w jamie brzusznej.

Po wytworzeniu impulsu dźwiękowego w głowicy i przesłaniu go w obręb ciała przy pomocy żelu ulega on odbiciu, załamaniu, rozproszeniu lub pochłanianiu w strukturach wewnętrznych. Odbicie, czyli główna składowa uzyskiwanego obrazu, powstaje na granicy pomiędzy ośrodkami o różnej prędkości rozchodzenia się fali. Im więcej odbić powracających do głowicy, która potrafi przetworzyć ultradźwięki na impuls elektryczny pokazujący miejsce odbicia, tym więcej jasnych punktów na ekranie. W miejscu, w którym znajduje się jednorodny płyn, fala nie odbija się, pozostawiając ciemne punkty, dzięki temu z łatwością możemy uwidocznić wszelkie zbiorniki płynowe, fizjologiczne i niefizjologiczne. Ma to wielkie znaczenie w diagnostyce niektórych patologii. Także zmiany lite, czyli zbudowane z tkanek, mogą zostać uwidocznione, gdyż zwykle mają inną strukturę od narządu, w którym się znajdują i inaczej odbijają ultradźwięki. Głowicami o wysokiej rozdzielczości zwykle udaje się uwidocznić zmiany wielkości od kilku milimetrów.

W zakresie jamy brzusznej ocenie podlegają głównie narządy miąższowe, takie jak wątroba, trzustka, śledziona, nerki oraz narządy zawierające płyn, jak pęcherzyk żółciowy czy pęcherz moczowy. U dziewczynek przy pełnym pęcherzu ocenia się także narządy rozrodcze, a u chłopców w obrębie moszny –  jądra, najądrza i powrózki nasienne.

W trakcie badania dziecko zwykle leży na plecach, niespokojne dzieci mogą być trzymane przez rodziców. W większości przypadków, ze względu na fizjologiczny obraz narządów, niewielki obszar badania i dobry, wysokiej rozdzielczości obraz jest to badanie dość szybkie, trwające jedynie kilka minut. Dlatego udaje się je przeprowadzić nawet u dzieci niespokojnych. W trakcie badania rodzice są na bieżąco informowani o fizjologii i ewentualnej patologii obserwowanych struktur, a po badaniu otrzymują wynik badania, z sugestiami co do dalszego postępowania w razie wykrycia nieprawidłowości. Najlepiej wyniki skonsultować z lekarzami rodzinnymi.
 

Opracowanie: dr n. med. Grzegorz Jędrzejewski, adiunkt w Zakładzie Radiologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Badanie USG większości narządów nie wymaga specjalnego przygotowania. Jedynie do oceny pęcherzyka żółciowego należy być na czczo, a do oceny pęcherza moczowego (ważne zwłaszcza u dziewczynek) nie powinno się oddawać moczu przed badaniem. U dzieci badanych w ramach tego programu nie jest to niezbędne, gdyż zmiany w tych narządach mogą dawać specyficzne dolegliwości i takie dzieci są kierowane na USG do innych pracowni. Dlatego dzieci, zwłaszcza te najmłodsze niewspółpracujące, zwykle nie wymagają przygotowania do tych badań. Nie trzeba też stosować specjalnych diet, ani żadnych leków oczyszczających pętle jelitowe.